De foto van Faye Finsbury

Londen, winter 1979

Het boek gaat over jong zijn, en alles nog moeten uitvinden.

'Het had een eeuwigheid geduurd omdat elke minuut telt als je jong bent, zoals elke baksteen telt wanneer je je huis nog moet bouwen.'

Londen 1979. Het Londen van Margaret Thatcher, stakingen en economische recessie.

De negentienjarige Maria van Enschede gaat er een toneelopleiding volgen, aan Fiona Bramling's College of Speech and Drama.

Toneelspelen, zo leerde ik, zit vol kleine wenken, fysieke handigheidjes. Een acteur moest zijn geheugen oefenen, niet alleen om rollen uit zijn hoofd te leren, ook om de kleinste nuances in menselijk gedrag op te slaan. De indirecte bewegingen, de onbedoelde stembuigingen. Juist die zijn effectief.

Maria woekert met haar talent voor persiflages. Dat lukt goed, maar ze wil meer. Via haar vriendinnen Rosie en Faye maakt ze kennis met een andere wereld, die harder is maar voor haar gevoel ook echter. In die wereld waar leven en theater niet meer van elkaar te onderscheiden zijn, kunnen ook vriendschap en waarheid van kleur veranderen. Niets is daar wat het lijkt.

Dertig jaar later ziet Maria bij toeval een foto terug die Faye ooit heimelijk van haar maakte, en dan komen de herinneringen boven. Herinneringen aan een jaar dat haar bijna het leven kostte en de rest van haar leven bepaalde.

Doordat de tentoonstelling zo breed was opgezet, was het gemakkelijk hem over het hoofd te zien, de foto met de twee zwervers, een man en een meisje.

Je kon zien dat het koud was, aan hun houding en ook aan de haveloze kleren die dik en vormloos om hun lichamen hingen. De man droeg een guerillapetje. Zijn kin was overdekt met een donkere begroeiing. Het meisje had kortgeknipt haar dat in happen en pieken van haar hoofd afstond. De twee keken ieder een andere kant uit. Hun gezichten stonden bozig, gesloten; gezichten van mensen die van het contact met anderen niets te verwachten hebben. Achter hen was de omtrek van industriële bebouwing te zien,een loods met blikkerende ramen, een soort fabriek met een puntdak; daarachter een vlakte met schuttingen, een verlicht bord met daarop de woorden "Trespassers will be prosecuted".

Voor Maria bestaat het ideaal uit het vinden van een steviger, echtere vorm van leven in de kunst. De werkelijkheid die ze in plaats daarvan ontmoet is dat de kunst het leven verslindt. Faye gaat ten onder, Maria ook (bijna), maar de kunst bloeit. 'Bij elke foto die ik maak, geef ik iets af. En wat overblijft is minder. Een beetje leger.' Dit zegt Faye op een avond tegen haar vriendin, en Maria zal spoedig leren wat die woorden inhouden.

In het boek wisselen theater en werkelijkheid telkens van plaats, of spiegelen zich aan elkaar.

De geschiedenis van Maria van Enschede heeft nooit plaatsgevonden. Tegelijk is het een geschiedenis die iedereen heeft meegemaakt: jong zijn, en je eigen onderdak nog moeten bouwen, steen voor steen.

Roman, uitgeverij Cossee
isbn 97890 5936 200 0 nur 301 gebonden 287 blz € 19,90

"Impressively, in beautiful sentences Mariette Haveman gives stature to her protagonist."
-Nederlands Dagblad

"An immaculate and persuasive debut."
-Het Parool